Transkaçkar Yapmak

Bilgi yazısıdır.Aynı zamanda 2010 yılında uyguladım.
Kaçkar dağları Doğu Karadenizde 4000m.ye yaklaşan yükseltisiyle dağcıları kendine çeken önemli bir zirve.Kuzey rotası daha zorlu olan bu dağ için güney rotası daha ehven.Rize ilindeki bu zirveyi yapmak ve Artvin'in harika yaylalarını göreyim derseniz yapacağınzı şey öncelikle Erzurum'a ulaşmak.Erzurum'da Cağ kebabınızı meşhur olmayan bir yerde yemeye bakın.Meşhurlar işi bozuyor.Otogardan Yusufeli'ne giden minibüs sizi Erzurumdan alır,tortum şelalesi yakınından geçirir daha sonra daracık bir vadiye Çoruh vadisine sokar.Bu vadide kıvrım kıvrım yollarda dura kalka Yusufeline vardınız.Eğer vakit erken ise kamp alışverişini yapıp yaylalar köyüne çıkan minibüsü yakalamalısınız.Bu yolda Barhal -yeni adı ile Altıparmak-köyünden geçeceksiniz.Burası İstanbul belediye başkanının köyü olup yeşillikler içinde,çok güzel kilisesi olan birköydür.Minibüs beklemeyeceğinden maalesef göremezsiniz.Yaylalarköyüne sağ salim vardıysanız dinlenin artık.Burada pansiyon ve Lokanta tek.Çadır kurup lokantadan yemek iyi olur.

Bundan sonra işiniz Dilberdüzü ana kampına ulaşmak.Bunun için Yaylalar ya da son araç ulaşan yayla olan Olgunlardan katır kiralayabilirsiniz.Katırlar yüklerinizi ücreti mukabilinde kamp alanına ulaştıracaktır.Siz de kuzeye doğru giden dereyi takip ederek önce dobe yaylasına sonra Dilberdüzü kamp alanına varacaksınız.Burada yalnız değilsiniz.Zirve yapmaya gelenler,kaya tırmanışı yapanlar,zirveden dönenler ile dağcı grupları eksik olmaz.Zirve yapacaksanız  ve tek iseniz (malzeme ve performans tam ise) bir gruba katılıp zirve yapabilirsiniz.Ya da bir rehber yardımıyla grup olarak çıkarsınız.Gündoğumunu çıkışta yaşayacak, Deniz gölünün yanından geçeceksiniz.Ben özel durumum nedeniyle göl üzerinden geri dönmüştüm.Prensip herkesin çıkabilmesi için normal tempo tutturmak.

Zirve sonrası ya da kampda geçirilen 1-2 gün sonrası trans için gene katır yardımlı olarak dobe yaylasına gelip buradan sola dönüp dereyi takiben Naletleme geçidine ulaşmaktır.Kolay değil,adından belli zaten,git git bitmeyen bişey.Aştınız mı Karadeniz bulutları ile size hoşgeldin diyecektir.aşağı inen patikada bulunduğu yüksekliği farklı olan 2 göl göreceksiniz.Karadeniz gölü ile diğeri..Eğer Kavron'a daha çabuk geçeyim derseniz sola giden ilk patikayı izleyin.Zamanım var göl kampı yapalım derseniz aşagıdaki göle inip onun yanından tekrar yukarı çıkabiirsiniz.Yani sola ya ilk ya da 2.den döneceksiniz.yukarıdaki gölü gördükten sonra gölü tutan seviyeden aşağı giden patikayı bulursunuz.Bu patika siz Kavron yaylasına ulaştıracaktır.Oradan da minibüs Ayder yaylasına.Transı yaptınız ve Rizedesiniz artık.Ayder-Rize arası çok değil.Rize den de bulacağınız otobüs ile dönüş tamamlanır.
   Kaynak olarak internetten bir rota örneği çıkarabilirsiniz.Ben yalnız başıma ve bir kroki ile yapmıştım.Hele sırtımda çanta araba gelir nasıl olsa diye Barhal'dan yaylalara 16 km yürümüş,naletleme geçidini de korku içinde aşmştım gene çantalı olarak.Cahil cesareti işte.
Naletlemeye gideriken...Gölde kahvaltı,elimde ekmek...Göllerden bir göl...

Sagalassos

 Bir sabah,bir arkadaşla yağmurlu bir Denizli sabahında önce Kaklık Mağarası, ardından belki yağmur fırsat verir de görürüm diye yağmura rağmen yolumu Burdur'a düşürdüm.Burdur'a uğramadan devam ederek İnsuyu Mağarasına ulaştık.Mağara susuzluk nedeniyle büyük ve Dilek göllerini yitirmiş.Sadece bir mağara durumunda...Birkaç km daha Antalya yönüne devam edilince sola giden yol ile Ağlasun'a ulaştık.Yol enetersandı.Bir vadiye girdik,yükseldik,bir geçidi aştık ve alçaldık.Doğa yeşillendi.Ağlasun'da pide molası ardından 7 km tırmanarak Sagalassos'a vardık.1700 yıl önce bu dağın başına bu kenti Romalılar neden yapmış?Güvenlik tabii,belki de yazlık...Bir dağ'ın yamacında Yukarı ve aşağı kent,bunlara ait agoralar,yukarı Agora'da Antonin'ler çeşmesi (resim yukarıda ve aşağıda ),kent konağı,tiyatro,kütüphanesi ile güzel bir antik kent..Sisli,yağmurlu bir havada sırılsıklam olarak tamamlanan bir gezi...

 Aşağı Agora,otlar taşları bezemiş,çevrede yapılar,İskender tepesi,Tiberus Kapısı vd ile Sagalassos güneyindeki dağı aşarak Isparta-Gölcük'e yapılacak bir trans faaliyeti güzel olabilir diye düşündüm...

 Burdur gölü kıyısında Kuş gözlem merkezinde Göl manzaralı çay keyfini uzun tutmadık...Çünkü daha Salda gölü var günbatımında görülecek...Salda gölü aşağıda...

Bir Yunan adası daha:Kos

 İlkbahar'da 2 günlük midilli gezisi sonrası kendime söz vermiştim,sonbahara da güneyden bir adayı daha gezmeliyim,diye.Bayram'ın ilk gününü vecibeleri yerine getirdikten hemen sonra soluğu Bodrum'da aldım.Geceyi tenekeli cingen evimde geçirip sabah erkenden Kalenin önündeki limana geldim.İnternetten 30E Kos gidiş-geliş.yanıma aldığım 100 E 'da orada 3 günde bitirdim.mevsim dışı olmanın getirdiği indirimler sanırım.Aşağıda Kos limanı.Liman,kafeler,lokantalar,beyaz evleri ile tipik bir Yunan adası burası.oldukça da büyük.

Kos yeşillikler içinde bir ada.Diğer adı İstanköy ve çok sayıda Türk yaşıyor.Adanın ünü Hipokrat'ın adası oluşundan geliyor.Neredeyse zorlukla ayakta duran bu çınar ağacının altında ders vediği söyleniyor.

 Kos'da Türklerden kalma hala yaşadıkları köyleri,camiler,hamamları,mezarlıkları var.Buradaki Türkler genelde Bodrum yarımadasına göçmüşler..Yanda Defterdar Camii.Biraz bakımsız artık.

Bir diğer Camii.

Asklepion ,Sağlıkevi demek.Yani eskinin Hastanesi,Tıp fakültesi sanırım.Bir yamaçta kurulu bu yapıdan teraslar ve sütunlar kalmış.Genel olarak söyleyebilirim ki,Yunanistan tarihi eserler bakımından Türkiye kadar zengin diyemem.Bir Efes,Hierapolis,Afrodisias gibi merkezleri gördükten sonra Kos adasının sahip oldukları bana zayıf geldi.Aşağda Asklepion...Arkada uzakta da Bodrum kıyıları...

Osmanlı'dan kalan bir Hamam....

Kos'da merkezdeki tarihi eserleri görmek dışında yapılabilecekler;

3 Adalar tekne turuna katılmak (Yukarıda bu turdan bir ada manzarası),tekne turu ile Nysiros volkanik adasına gidip krateri görmek,Dağın yamaçlarındaki ünlü köylerinde Yunan taverna gecesi yaşamak,Kefalonia'da denize girmek,öğlen ve akşamları nefis yemekler yemek.Yemek deyince lezzetli,fiyatları makul ve geleneklsel lokantalar olunca gelenler genelde memnun kalıyor.Zaten feribotta konuştuğum bir çok insan sadece rahatlığı hissetmek,yemeklerini ortamını yaşamak için gidiyoruz dediler.Türk sahillerinde kazıklanmak üzerine kurulu turizm anlayışımız da belki ileride o seviyeye gelir.Umarım.Mezgit,sarımsaklı..Bira,Alfa...

Ada'nın bir özelliği de Dünyaya marul ihraç etmesi.Bodruma 7-8 Km ötedeki Kos güzel anılar bıraktı.Sanırım tekrar gidebileceğim bir ada..Eksik etkinlikleri tamamlamak için..

Batum'da 2 Gün

 Hopa-Sarp 15 Km,Sarp-Batum 22 Km Sonuçta Hopa ile Batum arası çok yakın.Türkiye üzerinden Kafkasya ve Orta Asya'ya buradan gidiliyor.Bu nedenle Batum yolu Tır dolu.Karadeniz sahil yolunun bütün denize girilecek yerleri  bozmasına karşılık Batum'da 7 Km uzunluğunda çaklıllı bir sahil Akdeniz kıyısında mıyım Acaba ? dedirtiyor.Denize girmek bakımından uzun yıllar Sovyetler Birliğinin ihtiyacını karşılamış.

 Ruslarla ipleri kopardıktan sonra Amerikan destekli bir ülke olmuş.Kısa zamanda karın doyurmak aşamasından işleri yoluna koymuş bir hale gelmişler.Türkiye de büyük destek tabii.Para kazanma yolu öncelikli inşaat ve turizm.Kule biçimli kumarhaneleriyle ünlü oteller sahili kaplamış.Fuhuş da var tabii.Karadeniz'den yığınla insan bu iki şey için buraya geliyormuş.Farklılık yaratmak için yapılana bakınız.Kule bina,bilmem kaçıncı katlarının köşesinde dönme dolap...Üstte ve alta.

 Mitolojik Altın Post öyküsü anlatılıyor Gürcistan'da.Yunanistandan buraya Altın postu bulmaya gelen İason ve arkadaşlarıının hikayesi.Bu öyküyü anlatanlar dışında da çok sayıda heykeller var meydanlarda.

 Bereketli bir denizkızı...

 Alfabetik Kule.Sahil boyu eserlerden.

 Yine uzun sahil boyu,metal heykeller.

 İzmir saat kulesine benzer biçimiyle kule.Geceleri tüm Batum ışıklandırılıyor.Bütün yapılar renkten renge geçiyor.Su parkında suların yapay dansı izleniyor.Amaç elbette turistik ama güzel de.

 Piezza meydanı kentin lüks yeme içme mekanı.karşısında da güzel bir kilise var.Kentte görecekleriniz kule biçimli Oteller,Kiliseler,Cami ve Türk sokağı.Teleferikle çıkılan tepesi ve Botanik Bahçesi.Bahçe oldukça büyük ve etkileyici.

 Karadeniz'de de benzeri var ama bu Gürcistan yapımı pide.Peynirli,üstü yumurtalı.Yanında da yerel bira.Burada sokaklarda tanker içine konmuş,önünde yaşlı kadınların plastik bardakla satış yaptığı KBAC adlı bir içecek var.Mutlaka bol bol için.Sanırım Şıra ama gazlı.Serinletici hoş bişey.Buranın şarapları da meşhur.

 Buraya özgü bir çeşit Mantı.Çok iri yapılmış,içinde de kıyma var.Güzel yemekleri var Kafkasya'nın...

Botanik bahçesinden Karadeniz manzarası ve ben.Gürcistan'ı beğendim.Turistler gibi tur otobüsünden görmedim.Minibüsle gidip geldim heryere-buraya da-,halkın içinde gezdim,Batumi Hostel'de 10 kişi birarada kaldım.2 gün herşey dahil 120-TL harcama yaptım,tabii kendi gezi tarzımla...

Karçallar'da Büyülü yolculuk

 Doğu Anadolunun kuzeyine yaptığım yolculuk'ta amacım esas olarak İzmir'li Pan dağcılık grubu ile Karçal dağlarında yürümekti.Bir hafta güzel insanlarla beraber Gürcistan Sınırına paralel bir rotada karçal dağlarında yürüdük.Yukarıda Şavşat deresinin vadisi görülüyor.İlk gün Artvin görüldü,Kafkasör yaylasını gezdik ve Meşeli köyünden başlayıp 3-4 km yürüdük ve Şavşat Karagöl'de kamp yaptık.

 2.Gün Eskikale köyünden bu köyün yaylasına 12 Km kadar yürüdük.Araç eşyalarımızı taşıdı.Orhan bey sağolsun şoförümüz çok iyi bir insan,bizlere çok yardımcı oldu.Yukarıda Eskikale...

 Eskikale'den yaylalar manzarası...Eskikale yaylasının bir sırt üzerine kurulu evleri...

Nacadirev Gölü.kenarında kamp yaptık.Buz gibi suyunda yüzdüm ve üşüttüm...

Macahel yaylasında pansiyondan manzara...

Borçka Karagöl...Oldukça nemli,sisli bir yerdi...

Borçka Karagölde Sabah...Şavşat Karagölde başlayan ve Borçka Karagölde sonlanan etkinlikde rota,konaklama yerleri çok güzeldi.Sis'in göz açtırmadığı Beyazsu yaylasındaki  Pansiyonda Nuri Bilge Ceylan'ın bazı filmlerinde gördüğüm Muzaffer beyi görmek güzeldi...Gerçekten Büyülü yolculuk oldu....Pan Dağcılık ve rehber İrfan Özden'e,Tamam Taştemir'e ve diğer arkadaşlara çok teşekkürler...

Yamaçtaki Kent;Artvin

 Artvin'e geldiniz,dediler.Minibüsten indim.Nasıl giderim öğretmenevine? dedim.Minibüs gelir dediler.Geldi.Başladı tırmanmaya.Artvin demek çok eğimli bir arazide kurulmuş bir kentte,çok katlı apartmanlarda yaşamak ve bi yerden bi yere hep tırmanmak ya da inmek demek.Düz gitmek yok buralarda.eski küçük,bahçe içindeki evlerini yıkıp çok katlıları dikiyorlar.Bir gidiş ve bir geliş olmak üzere 2 ana cadde var.Hep viraj.Döner ve et yemekleri meşhur.Kafkasör adlı yaylasında,10km yukarıda,ilçelerde yapılan boğa güreşlerinde kazananlar katılıyor.Buraya dünyanın dört bir tarafından meraklılar geliyor.

 Çok Atatürksever bir kent.Okuma oranı yüksek.Halkın önemli bir kısmı göçetmiş.Gurbetçilik yaygın.Bursa'da yoğunlar.Burası da Türkiye'nin en büyük Atatürk heykeli.

 Buradaki Çoruh nehri üzerine çok sayıda baraj yapıyorlar.Kente yakın Deriner gövde yüksekliği ile rekortmen.İnşaat için yapılan binalar zamanla karşı yakada yeni bir mahalle oluşturmuş.Üniversite de burada.

 Artvin esas olarak Kafkasya'nın bir parçası.Bu da derelerle parçalnmış dağlık bir alan demek.Bu alan ormanlarla kaplı.Burası Yankı tepesi.Artvin medyasının önemli ismi Okan bey sayesinde gittik,bağırdık,geldik.

 Turistik olmayan ve girilmeyen '' Artvin Kalesi ''

Deriner Baraj Gölünün manzarasında.Artvin,şimdiye kadar gördüğüm en ilginç kentlerden biri oldu.Çoruh boyları eskiden en doğal,organik sebze meyve üretim alanıymış.Şimdi barajlar heryeri işgal etmekte.

Çıldır-Ardahan

 Kars'dan binilen Ford minibüs döne dolaşa,Çıldır Gölü kıyılarından Çıldır'a getirdi.Bir köy büyüklüğünde Çıldır.Kış aylarında gölün buz tutması,üzerinde atların çektiği kızaklar,balık avcılığı ile meşhur.Normalde halkı batıya göçetmiş,çocukları yaz mevsiminde geliyorlarArıcılık,büyükbaş hayvancılık ile uğraşılan bir yer.Göl kıyıları yukarıda...

 Uzun zaman Rus işgalinde kaldıktan sonra uyuşan halkı uyandıranlardan '' Aşık Şenlik '' Çıldırlı kendisi...

 Buralarda önemli hayvan Kaz.Sürüler halinde geziyorlar,sonbaharda haşlanıp tenekelere basılıyor ve kışın çıkarıp çıkarıp yeniyor.et sonuçta...

Çıldır'ın yukarısındaki Yıldırımtepe köyünün de üzerinde bulunan Şeytan Kalesi.Dük bir yamaçta,ulaşılması zor,savunması kolay bir mevzi...

 Her yerleşimin olmazsa olmazı Kalelerden Ardahan Kalesi.Maalesef Kapısı kapalıydı.Yavuz Sultan Selim zamanından...

Kış aylarında karla kapanan düzlükleri,kura nehri ile Ardahan.Yakın zamanda İl oldu.Hayvancılık merkezi bir yer.Bal,peynir memleketi...Ardahan'ı gezmeye 3 saat yetince yol Artvin'e doğru uzar gider...

Kars

 Kars uzakta bir kent.Doğunun doğusunda.Buralara gelene kadar uzun yolculuklar yapmak gerekiyor.Ser,Baş ve Had sınır demek.Sınırbaşı anlamına gelen Serhad kenti ifadesi yaygın.Yükseltisi ve Dağlık yapısı nedeniyle soğuk,kar yağışları güçlü.Uzun kış gecelerinde kahvelerde ardarda içilen çaylara aşıkların atışmaları eşlik eder.Buralarda aşıklar pop yıldızları gibi.Halkı etkiliyorlar.Murat Çobanoğlu gibi birçok aşık aynı zamanda devlet sanatçısı.

 Uzun yıllar Rus işgalinde kalan kent kalın taş duvarlara sahip binalarla bu geçmişi hatırlatıyor.Bazılarına sonradan metal eklemeler yapılsa da hala sağlam ve güzeller...

 Türklerden öncesini anımsatan bir eser daha.Bir kilise olmuş bir İslam yapısı.Camii olarak hayatına devam ediyor.

Kars Kalesi kentin görülmemesi imkansız yapısı.Yakınında hamam kalıntısı da bulunuyor.Yöneticiler temiz bir halk için hamamını da düşünmüş.

Kars'da Meçhul asker anıtı,Müze,Sarıkamışdaki Şehitlikler görülmesi gereken yerlerden.Asıl önemli olan Ani harabeleri ise 40 km kadar ötede ve sadece taksi ile ulaşılabiliyor ve 2014 rayici 120-TL.Kars'a özgü bir ürün ise kaz yemeği.porsiyonu 50_TL.

Izgara planlı kent sokakları,kaşar peyniri,balı,kazı,ani harabeleri,kalesi,müzesi ile ilginç bir kent.Kış aylarında bembeyaz manzarası da ilginç olabilir.DSİ misafirhanesi temiz ve güzel.Öğretmenevi de bir seçenek.